เส้นทาง ‘มะม่วงไทย’ ไปได้สวยที่ตลาดญี่ปุ่น

ฤดูกาลผลิตมะม่วง ปี พ.ศ. 2552-2553 ผลผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้ไม่น่าจะเพียงพอกับการส่งออก โควต้าที่ต้องการมะม่วงน้ำดอกไม้เพื่อการส่งออกบ้านเรามาก แต่ผลผลิตมีไม่เพียงพอ ผลผลิตมีหลายรุ่น อย่างรุ่นแรกเดือนตุลาคม 2552-พฤศจิกายน 2552 ราคาดีมาก เฉลี่ยอยู่ที่กิโลกรัมละ 75-80 บาท และรุ่นสอง ราวเดือนกุมภาพันธ์ 2553 ราคาลดมาเหลือกิโลกรัมละ 70 บาท และเดือนมีนาคมเหลือกิโลกรัมละ 55 บาท ผลผลิตเรายังไม่เพียงพอในการส่งออก คาดว่าปลายเดือนมีนาคม มะม่วงน่าจะขาดช่วงบ้าง จะออกอีกทีประมาณเมษายน แต่ว่าไม่น่าจะมาก

สภาพดินฟ้าอากาศร้อนก็ส่งผลต่อการผลิตมะม่วงเช่นกัน อย่างเราต้องการชะลอการขายอีก 10 วัน แต่สภาพอากาศร้อนจัดก็ยืดเวลาไม่ได้ มะม่วงมันสุกแก่เร็วขึ้น กลุ่ม "วิสาหกิจผู้ผลิตมะม่วงส่งออกจังหวัดสระแก้ว" มีสมาชิกราว 20 กว่าคน มีมะม่วงรวมพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 6,000 ไร่ ของผมคนเดียวน่าจะราวๆ 700 ไร่ ผมมีมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองและเบอร์ 4 เป็นหลัก การส่งออกของกลุ่มเราในปีนี้มีประมาณ 200 ตัน แล้วตลาดตอนนี้มีทั้งประเทศญี่ปุ่น จีน และเกาหลีใต้ ตอนหลังทางเกาหลีใต้สั่งมามากขึ้น ทางเกาหลีใต้ก็คัดคุณภาพเช่นเดียวกับญี่ปุ่น แต่เขาชอบมะม่วงผลใหญ่ คือน้ำหนัก 350 กรัม ขึ้นไป ส่วนญี่ปุ่นต้องการน้ำหนัก 200 กรัม ขึ้นไป มันจึงคัดได้พอดีเลย

ภาพรวมปัญหาของการผลิตมะม่วงนอกฤดูยังออกสู่ตลาดไม่สม่ำเสมอและขาดความต่อเนื่อง เพราะว่าเกษตรกรยังไม่รู้ตัวตน ยังไม่เข้าใจตลาด ไม่รู้ว่าตัวเองต้องผลิตมะม่วงออกมาขายช่วงเวลาใด โดยภาพรวมเราต้องการให้เกษตรกรทั่วประเทศผลิตมะม่วงป้อนตลาดต่างประเทศตลอดทั้งปี ต้องมีการผลิตแบบกระจายตัว แบ่งพื้นที่เป็นโซนๆ ให้การผลิตมะม่วงมีความล้ำเหลื่อมกันบ้าง ส่วนจะผลิตให้ออกมาช่วงไหนบ้างนั้น ในแต่ละพื้นที่จะต้องดูกันอีกที คุยกับผู้นำกลุ่มในแต่ละภาค เราแข่งขันการส่งออกกับต่างประเทศ เราต้องแข่งขันกับเขาทั้งปี อย่างบ้านเรามีมะม่วงขายมากช่วงเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน ขายมะม่วงอยู่ 3 เดือน ทำให้ตลาดการส่งออกไม่โตเท่าที่ควร ชมรมเผยแพร่ได้ตระเวนเก็บข้อมูลสถานการณ์ผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้เพื่อการส่งออกจากกลุ่มผู้นำต่างๆ ในหลายพื้นที่ ได้ข้อมูลน่าสนใจมากมายที่จะนำมาปรับปรุงและขยายตลาดการส่งออกมะม่วงน้ำดอกไม้ไทยให้กว้างขวางยิ่งขึ้น

วิสาหกิจผู้ผลิตมะม่วงส่งออก .....จังหวัดสระแก้ว
คุณวรเทพ แก้ววงษ์นุกูล ผู้จำหน่ายและส่งออกมะม่วง สวน ก.นุกูล บ้านเลขที่ 359 หมู่ที่ 1 ตำบลวังใหม่ อำเภอวังสมบูรณ์ จังหวัดสระแก้ว 27250 โทร. (089) 930-7216 บอกถึงภาพรวมของการส่งออกมะม่วงน้ำดอกไม้ในปีนี้ สำหรับความแก่ของผลผลิตที่จะส่งออกประมาณ 85-90% ก็ทดสอบโดยการจมน้ำ ลอยน้ำบ้าง โดยอาศัยประสบการณ์ บางบริษัทจะดูเนื้อสดการออกผลผลิตเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน จะเป็นโซนพื้นที่ภาคตะวันออก จังหวัดสระแก้ว มีช่วงสลับกันที่ปากช่อง พิจิตร และประจวบคีรีขันธ์ บ้าง ซึ่งจะมีชนกันบ้างเป็นบางเดือน แต่ผลผลิตไม่พอ ทางเหนือส่งออกหลังสุดคือเดือนมิถุนายน-กรกฎาคมไปแล้ว

คุณวรเทพ ฝากถึงพี่น้องเกษตรกรชาวสวนมะม่วงจะต้องปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองเป็นหลัก ผลผลิตคุณภาพเพื่อการส่งออกยังไม่เพียงพอต่อความต้องการ ทางตลาดยังมีความต้องการสูงขึ้นทุกๆ ปี อย่างทางผมก็กำลังเตรียมขยายพื้นที่การเพาะปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองให้มากขึ้น มีตลาดเข้ามาหาผลผลิตมากขึ้น แต่ว่าเราไม่สามารถรองรับได้ 100% ตลาดส่งออกเราดี

กลุ่มผู้ปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้ .....อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา
คุณมนตรี ศรีนิล กลุ่มผู้ปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้ส่งออก บ้านเลขที่ 31 หมู่ที่ 7 ตำบลโป่งตาลอง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา 30130 โทร. (089) 533-8594 เล่าให้ฟังว่า ปัจจุบันกลุ่มผู้ปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้ส่งออก อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา มีสมาชิกประมาณ 40 กว่าราย มีพื้นที่ปลูกมะม่วงรวมประมาณ 2,000 ไร่ หลักๆ ก็เป็นมะม่วงน้ำดอกไม้ ในปีนี้ (พ.ศ. 2552-2553) ผลผลิตที่ส่งออกไปแล้วเฉพาะมะม่วงเกรดเอไปแล้วประมาณ 200 ตัน ปัญหาและอุปสรรคฤดูกาลผลิตที่ผ่านมาสภาพอากาศไม่อำนวย มะม่วงไม่ยอมออกดอก อากาศมีผลมากต่อการผลิตมะม่วง ราคารับซื้อมะม่วงตอนนี้เดือนมีนาคม ราคากิโลกรัมละ 45-50 บาท เป็นช่วงที่เจอมะม่วงตามฤดูกาล แต่ช่วงต้นฤดูราวเดือนสิงหาคม-ธันวาคม จะได้ราคากิโลกรัมละ 70-82 บาท คุณมนตรี ได้ไปแนะนำกลุ่มผู้ปลูกมะม่วงจังหวัดเชียงใหม่มา ก็เสนอแนวทางแก่เกษตรกรในพื้นที่ทางเหนือควรทำมะม่วงหลังฤดู ไม่ต้องให้มีผลผลิตออกสู่ตลาดช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน ซึ่งจะชนกับมะม่วงในฤดูที่อื่น ควรผลิตมะม่วงให้มีขายตั้งแต่ช่วงเดือนพฤษภาคม-กรกฎาคม จึงจะดี เพราะสภาพทั้งที่อากาศก็เหมาะสมทำได้แน่นอน

คุณมนตรี ฝากถึงพี่น้องเกษตรกรชาวสวนมะม่วงว่า ต้องมองไปที่ "ต้นทุน" ทำอย่างไร จึงจะลดต้นทุนลงมาได้ อย่างราคามะม่วงจะลดลงให้มากกว่านี้ไม่ได้แล้ว เราต้องแข่งขันกันในเรื่องคุณภาพกับอีกหลายประเทศ เช่น ภาคเหนือ เขาลดต้นทุนลง ซึ่งก่อนหน้านี้เขาราดสาร แล้วเก็บเกี่ยวเอาเดือนมีนาคม-เมษายน ก็เกิดปัญหาขายมะม่วงยาก เพราะมะม่วงภาคกลางยังไม่หมด จริงๆ หากเขาเข้าใจทำมะม่วงหลังฤดูกาล เขาก็ไม่ต้องใช้สารมากเท่าไรเลย ปล่อยให้ออกตามธรรมชาติ อาจจะมีให้ช่วยบ้างตามความเหมาะสม และอย่างการเลือกสารเคมีต้องตรงเป้าหมายโรคและแมลง

บริษัทผู้ส่งออกตอนนี้ก็เริ่มขยายไปพื้นที่อื่น คือส่งออกไปยังประเทศญี่ปุ่นและประเทศจีน โดยเฉพาะตลาดประเทศจีนกำลังไปได้ดีมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ช่วยกระจายสินค้าได้มากทีเดียว มะม่วงมีทางไปมากขึ้น บริษัทส่งออกไปจีนเขาก็สู้ราคา มีความต้องการมะม่วงเกรดเอ มาตรฐานเดียวกับตลาดญี่ปุ่น เขาส่งตลาดระดับสูง ส่งเข้าห้างในกรุงปักกิ่ง ต้องการมะม่วงคุณภาพเท่านั้น

การเก็บเกี่ยวมะม่วงส่งออกจะเก็บแก่ราวๆ 85% ก็เหมือนชาวสวนทั่วๆ ไป คือการทดสอบกันในถังน้ำ ถ้าผลมะม่วงจมน้ำแสดงว่าความแก่ราวๆ 80% ขึ้นไป แต่ถ้ามะม่วงยังลอยน้ำอยู่ก็แสดงว่าความแก่ต่ำกว่า 80% เป็นต้น

กลุ่มผู้ปลูกมะม่วง ......ตำบลกุดหมากไฟ จังหวัดอุดรธานี
คุณบุญช่วย พัฒนาชัย กลุ่มผู้ปลูกมะม่วงตำบลกุดหมากไฟ อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี บ้านเลขที่ 399 หมู่ที่ 1 ตำบลกุดหมากไฟ อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี 41220 โทร. (087) 949-6454 สถานการณ์มะม่วงปีนี้ (พ.ศ. 2553) โดยรวมถือว่าดีมาก ผลผลิตมะม่วงของกลุ่มมีออกสู่ตลาดตั้งแต่เดือนธันวาคม 2552 เรื่อยมาถึงเดือนมีนาคม 2553 จะมีช่วงที่มะม่วงขาดช่วงไปบ้าง แต่คาดว่าปลายเดือนมีนาคม-เมษายน ผลผลิตจะมีให้เก็บมากขึ้น การส่งออกมะม่วงน้ำดอกไม้ของทางกลุ่มในฤดูกาลนี้ส่งออกไปแล้ว ประมาณ 200 ตัน จากสมาชิกจำนวน 150 คน มีพื้นที่โดยรวมปลูกมะม่วงรวมกันราว 2,500 ไร่ แบ่งเป็นมะม่วงน้ำดอกไม้เบอร์ 4 น้ำดอกไม้สีทองเป็นหลัก รองลงมาจะเป็นมะม่วงฟ้าลั่น เขียวเสวย แก้ว ฯลฯ ส่วนพื้นที่ปลูกใหม่ๆ ก็เริ่มเปลี่ยนและขยายเป็นน้ำดอกไม้สีทองมากขึ้น

บริษัทที่เข้ามารับซื้อก็เช่น บริษัท สวิฟ จำกัด บริษัท ไรซิง (ไทยแลนด์) จำกัด ราคารับซื้อ 50-55 บาท ต่อกิโลกรัม เกรดเอ พร้อมส่งออก แต่มะม่วงราคาจะดีมากในช่วงต้นฤดู เดือนธันวาคมได้ราคา 60 บาท ต่อกิโลกรัม ปัญหาในการผลิตมะม่วงเพื่อการขายส่งออกในปีนี้คือ เจอฝนตกปลายปีในช่วงมีผลขนาดเล็กยังไม่ได้ห่อผล ทำให้ผลลาย แต่ผลผลิตอีกชุดที่จะออกเดือนเมษายนห่อเรียบร้อย ผิวสวย ในการเก็บเกี่ยวมะม่วงเพื่อส่งออกความแก่ของมะม่วงนั้นขึ้นอยู่กับประเทศที่ต้องการจะส่งออก เช่น ส่งออกไปประเทศญี่ปุ่น จะต้องการความแก่ราว 80% หวานไม่มากนัก อมเปรี้ยวเล็กน้อย ถ้าส่งไปทางยุโรปที่ชอบรับประทานหวานกว่าญี่ปุ่น จะเก็บที่ความแก่ราว 90%

การทดสอบความแก่แบบชาวบ้าน (ไม่มีเครื่องวัดความแก่) คือ การนำมะม่วงลอยน้ำดู ในถังที่ใส่น้ำ
1. หากมะม่วงมีความแก่ 80% ผลมะม่วงจะลอยน้ำ แต่ผลจะไม่โผล่พ้นน้ำ
2. หากมะม่วงมีความแก่ 90% ผลมะม่วงจะค่อยๆ ดิ่งลงพื้นช้าๆ แต่จะไม่ลอยขึ้นผิวน้ำเลย
3. หากมะม่วงมีความแก่ 100% ผลมะม่วงจะจมดิ่งลงพื้นทันที

พื้นที่การปลูกมะม่วงของ คุณบุญช่วย ซึ่งเป็นหัวหน้ากลุ่มมีประมาณ 32 ไร่ ปลูกน้ำดอกไม้ เบอร์ 4 กว่า 10 ไร่ ส่วนที่เหลือเป็นมะม่วงพันธุ์ฟ้าลั่น เขียวเสวย แก้ว และกำลังขยายปลูกน้ำดอกไม้สีทองเพิ่มขึ้นด้วย

คุณบุญช่วย ฝากถึงพี่น้องชาวสวนมะม่วง อยากให้ชาวสวนผลิตมะม่วงที่มีคุณภาพและปลอดภัยแก่ผู้บริโภค เพื่อเราจะได้ต่อรองราคาได้ง่าย การส่งออกจะได้ไม่เกิดปัญหา เกษตรกรต้องมีคุณธรรมในการผลิตสินค้า ไม่เอาเปรียบผู้บริโภคด้วย ผู้บริโภครับประทานแล้วอร่อย ปลอดภัย ก็จะเกิดความยุติธรรมทั้งสองฝ่าย

กลุ่มผู้ผลิตมะม่วงปลอดสารพิษ....เพื่อการส่งออก เมืองปากช่อง
คุณวีรเดช ไชยอนงค์ศักดิ์ บ้านเลขที่ 29 หมู่ที่ 5 ตำบลโป่งตาลอง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา 30130 โทร. (081) 282-3111 กลุ่ม "วิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ผลิตมะม่วงปลอดสารพิษ เพื่อการส่งออกเมืองปากช่อง" มีสมาชิก จำนวน 17 คน มีพื้นที่ปลูกรวมๆ กันได้ประมาณ 2,000 ไร่ ปัญหาและอุปสรรคในฤดูกาลผลิต 2552-2553 สภาพดินฟ้าอากาศไม่เอื้ออำนวย โดยเฉพาะ "ฝน" โดยฝนตกในปัจจุบันจะไม่เหมือนฝนตกในสมัยก่อน มะม่วงจะเสียหายทันทีหากฝนตกมาตอนดอกมะม่วงบาน เช่น ฝนตกตอน 5 โมงเย็น พอรุ่งเช้ามาดอกเราเสียหายเลย แต่ฝนตกสมัยก่อนเช้ามาฉีด หรือ 2-3 วัน ฉีดยาตาม ก็ยังไม่เสียหาย ตลาดส่งออกก็มีญี่ปุ่นที่เป็นหลัก มีตลาดใหม่ๆ ที่กำลังโตอย่างตลาดจีน เกาหลีใต้ และยุโรปบางประเทศ สวนของผมก็ต้องทำมาตรฐานยุโรป คือ "Global GAP" และเริ่มเข้าสู่กระบวนการนี้ทั้งกลุ่มก็จะมีบริษัทผู้ส่งออกเข้ามาร่วมจัดการให้ผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด แต่ทั้งนั้นตัวเราหรือเกษตรกรต้องเคร่งครัดด้วย ทั้งความปลอดภัย สัตว์ พาหนะ สารเคมี ที่ต้องควบคุมที่สวนจะปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้ เบอร์ 4 เป็นส่วนมาก เพราะว่าปลูกมาก่อน แต่หากมีการขยายพื้นที่ใหม่ก็จะปลูกน้ำดอกไม้สีทองเพิ่มเติม

คุณวีรเดช ฝากถึงพี่น้องชาวสวนมะม่วงจะต้องรักษามาตรฐานคุณภาพให้อยู่ในกฎ กติกา ที่กำหนด มีวินัย หากเกิดคุณภาพ เรื่องราคากับตลาดไม่ใช่ปัญหา เพราะขายมะม่วงคุณภาพดี ผลผลิตไม่พอขายอยู่แล้ว อย่างสารตกค้างหากเราเคร่งครัดตามที่บริษัทผู้ส่งออกระบุเอาไว้ว่า สารที่ใช้ได้ มีฤทธิ์ตกค้างกี่วัน ก็จะไม่มีปัญหา ซึ่งทางบริษัทผู้ส่งออกเขาก็ระบุมาชัดเจน ชาวสวนต้องเข้าใจในบทความของตัวเอง ตัวเกษตรกรเองก็ต้องเลือกใช้สารหรือยาที่มีมาตรฐาน จากบริษัทที่มีความน่าเชื่อถือ ใช้ยาที่มีการระบุที่ถูกต้อง ไม่มีส่วนผสมเกินจากอัตราหรือเปอร์เซ็นต์ยาที่ระบุ เมื่อเกษตรกรใช้ก็จะผิดพลาด

หนังสือ "รวมกลยุทธ์ผลิตมะม่วงเงินล้าน เล่ม 2" พิมพ์ 4 สี มีแจกฟรีพร้อมกับ หนังสือ "การผลิตมะม่วงเงินล้าน เล่ม 1" และ "การผลิตมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองเพื่อการส่งออก" และ "มะม่วงพันธุ์ต่างประเทศเพื่อการส่งออก" รวม 4 เล่ม จำนวน 336 หน้า เกษตรกรและผู้สนใจเขียนจดหมายสอดแสตมป์ 100 บาท (ระบุชื่อหนังสือ) ส่งมาขอได้ที่ ชมรมเผยแพร่ความรู้ทางการเกษตร เลขที่ 2/395 ถนนศรีมาลา ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดพิจิตร 66000 โทร. (056) 613-021, (056) 650-145 และ (081) 886-7398

ทวีศักดิ์ ชัยเรืองยศ

หน้าก่อน (3/7) - หน้าถัดไป (5/7)