สาคู
ลักษณะทางธรรมชาติ
* เป็นพืชอายุสั้นหลายฤดูกาล หลังจากส่วนลำต้นแม้หมดอายุแล้วจะเกิดหน่อเป็นลำต้นใหม่ขึ้นมาแทน ปลูกได้ทุกพื้นที่ ทุกภาคและทุกฤดูกาล
* ลักษณะและขนาดใบ ลำต้น เหมือนพุทธรักษา หรือข่า บริโภคส่วนหัวซึ่งก็มีรูปร่างลักษณะเหมือนข่าอีกเช่นกันด้วยการนำมาต้มเช่นเดียวกับมันเทศ
* เป็นพืชหัวหรือเหง้า เมื่อหัวหรือเหง้าเจริญเติบโตเต็มที่จะมีไหลแตกออกแล้วกลายเป็นหัวหรือเหง้าใหม่ไปเรื่อยๆ
* ปลูกง่ายโตเร็ว อายุเก็บเกี่ยวประมาณ 1 ปีหลังปลูก เมื่อหัวของต้นใดแก่จัดลำต้นนั้นจะแห้งโทรมแล้วตายไป ก็ให้เก็บเกี่ยวผลผลลิตโดยการขุดขึ้นมาได้
* เจริญเติบโตดีในพื้นที่เย็นชื้น แสงแดดรำไร ต้องการน้ำสม่ำเสมอตลอดอายุ ทนต่อน้ำขังค้างได้พอสมควร ถ้าขาดน้ำจะชะงักการเจริญเติบโต หัวหรือเหง้าขนาดเล็ก แต่ถ้าได้รับแสงแดดจัดตลอดวันจะขอบใบไหม้ ใบไม่โตและโตช้า
* วิธีเก็บเกี่ยวผลผลิตพืชประเภทกินหัวหรือเหง้า ให้ขุดหัวหรือเหง้ที่ใจกลางกอก่อน เพื่อให้หัวส่วนใจกลางกอที่เกิดใหม่ได้มีพื้นที่ขยายพันธุ์ ส่วนเหง้าหรือหัวพันธุ์ริมกอมีพื้นที่ด้านนอกอยู่แล้วจึงไม่มีปัญหาเพราะสามารถเจริญเติบโต หลังจากขุดหัวหรือเหง้าที่แก่จัดออกมาแล้ว กลบดินใส่อินทรีย์วัตถุแล้วบำรุงต่อไปตามปกติ เหง้าหรือหัวที่ยังเหลืออยู่จะเจริญเติบโตขยายพันธุ์เองไปเรื่อยๆ
หมายเหตุ :
ต้นสาคูอีกตระกูล (สายพันธุ์) หนึ่ง อยู่ในตระกูลปาล์ม ลักษณะลำต้นคล้ายปาล์มน้ำมัน เจริญเติบโตดีริมแม่น้ำหรือแหล่งน้ำตก ต้นสาคูแบบนี้เมื่อต้นแก่เต็มที่จะออกดอกแล้วก็ตาย (เหมือนต้นชิด-ต้นลาน) เมื่อต้นออกดอกให้นำต้นมาผ่าเอาไส้ในมาทำแป้งทำขนมหวาน
สายพันธุ์ :
สาคูมอญ (รสชาติดี ราคาดี นิยมปลูก). สาคูไทย. (รสชาติไม่ดี ไม่นิยมปลูก).
ขยายพันธุ์ :
ใช้หัวแก่จัดตัดเป็นท่อน ยาว 3-5 ซม. มีตาติดอยู่ 2-3 ตา. หรือใช่หน่อที่ใบเริ่มแผ่กางติดหัว ตัดหัวส่วนเป็นไหลแยกออกมาจากหัวแม่
วิธีปลูก :
ฝังดินลึก 1 ฝ่ามือ กลบดินแล้วกดแน่นพอประมาณ
ระยะปลูก :
ระยะหางระหว่างแถว-ระหว่างต้น 50 X 80 ซม.
เตรียมดิน อินทรีย์วัตถุ และแปลงปลูก
1.ไถดินเปล่าให้ขี้ไถขนาดใหญ่ ทิ้งตากแดดจัด 15-20 แดดเพื่อฆ่าเชื้อโรคและกำจัดเหง้าวัชพืช
2.ใส่อินทรีย์วัตถุ ปุ๋ยคอก (มูลวัวเนื้อ/นม + มูลไก่ไข่/เนื้อ + มูลค้างคาว) หมักข้ามปี.ยิบซั่มธรรมชาติ. กระดูกป่น. เศษพืชบดป่น. หว่านทั่วแปลงปลูกแล้วไถพรวนอินทรีย์วัตถุคลุกเคล้าลงดินให้ทั่วถึง
3.ไถยกร่องลูกฟูก สันร่องกว้าง 1-1.20 ม. โค้งหลังเต่า สูงจากพื้นระดับ 30-50 ซม. ร่องทางเดินระหว่างสันแปลงกว้าง 1 ม. ลึก 20-30 ซม.จากพื้นระดับ
4.คลุมหน้าแปลงด้วยฟางหรือหญ้าแห้งหนาๆ
5.บ่มดินโดยรดด้วย น้ำ + จุลินทรีย์หน่อกล้วยหรือปุ๋ยน้ำชีวภาพ ทุก 5-7 วัน ติดต่อกันนาน 1 เดือน เพื่อให้เวลาแก่จุลินทรีย์ปรับสภาพดิน กำจัดเชื้อโรค และย่อยสลายอินทรีย์วัตถุให้เป็นฮิวมิค แอซิด
6.ลงมือปลูกต้นกล้าที่เพาะไว้ล่วงหน้าแล้วโดยปลูกที่ริมสันลูกฟูกเป็น 2 แถวคู่ตรงกันหรือสลับฟันปลาก็ได้
หมายเหตุ :
- สาคูต้องการดินร่วนมากๆเพื่อการขยายขนาดของหัว จึงต้องใส่อินทรีย์วัตถุประเภทคงทน เช่น แกลบดิบ ปุ๋ยคอก เศษพืชป่น และสารปรับปรุงบำรุงดิน (ยิบซั่มธรรมชาติ) มากๆ และไถพรวนด้วยจอบหมุน (โรตารี่) หลายๆรอบ
- ดัดแปลงร่องทางเดินข้างสันลูกฟูกสำหรับปล่อยน้ำ (น้ำเปล่าหรือน้ำสารอาหาร) จากลาดสูงไปหาลาดต่ำเข้าไปหล่อในร่องได้ 1-2 เดือน/ครั้งจะดีมาก
- ติดตั้งระบบสปริงเกอร์เหนือยอด 30-50 ซม.สำหรับให้น้ำเปล่า น้ำสารอาหาร หรือสารสกัดสมุนไพรนอกจากช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ ประสิทธิผลของเนื้องานแล้วยังช่วยประหยัดทั้งเวลาและแรงงานอีกด้วย
เตรียมหัวพันธุ์
นำหัวพันธุ์ที่ขุดขึ้นมาใหม่ๆลงแช่ใน น้ำ + ไคตินไตโตซานหรือจุลินทรีย์หน่อกล้วย + ธาตุรอง/ธาตุเสริม นาน 6-12 ชม. นำขึ้นผึ่งลมจนแห้ง แล้วจึงนำไปปลูกในแปลงจริง
เตรียมสารอาหารเสริม
- ให้ปุ๋ยน้ำชีวภาพระเบิดเถิดเทิงหรือจุลินทรีย์ 1-2 เดือน/ครั้ง
- ให้ฮอร์โมนบำรุงพืชกินหัว (มูลสัตว์ปีกสกัด) 1-2 เดือน/ครั้ง หลังจากเริ่มลงหัวแล้ว
- ให้นมสัตว์สดหรือกลูโคส 1-2 เดือน/ครั้ง หลังจากเริ่มลงหัวแล้ว
- ให้ฮอร์โมนน้ำดำ.บำรุงช่วงลงหัว 1-2 รอบ โดยแบ่งให้ตั้งแต่เริ่มลงหัวถึงเก็บเกี่ยว
หมายเหตุ :
- ฮอร์โมนธรรมชาติและฮอร์โมนวิทยาศาสตร์จะให้ประสิทธิภาพเต็มร้อยก็ต่อเมื่อ ต้นมีสภาพความสมบูรณ์สูง
วิธีปลูก
รองก้นหลุมด้วยกากสะเดา หรือใบสาบเสือ หรือใบยูคาลิบตัส หรือตะไคร้หอม บดป่นตากแห้ง 1 กำมือ ผสมให้เข้ากันดีกับเนื้อดิน แล้ววางหัวพันธุ์ลงหลุมปลูก กลบดินกดแน่นพอประมาณ
ขั้นตอนการปฏิบัติบำรุงต่อสาคู
1.ระยะต้นเล็ก
ทางใบ :
- ให้น้ำ 100 ล. + 25-5-5 (200 กรัม) + ธาตุรอง/ธาตุเสริม 100 กรัม + สารสกัดสมุนไพร ฉีดพ่นให้เปียกโชกทั้งใต้ใบบนใบ ลงถึงพื้นพอหน้าดินชื้น
- ฉีดพ่นสารสกัดสมุนไพร ทุก 3-5 วัน
ทางราก :
- ให้น้ำหมักชีวภาพสูตรระเบิดเถิดเทิง + 25-7-7 (1-2 กก.)ไร่ ละ
ลายน้ำแล้วปล่อยไปกับสปริงเกอร์ หรือใส่ถังสพายฉีดโคนต้น ทุก 15-20 วัน
- ให้น้ำพอหน้าดินชื้น ทุก 5-7 วัน
หมายเหตุ :
- เริ่มให้เมื่ออายุต้นได้ 1 เดือนหลังปลูก หรือมีใบแตกใหม่ 2-3 ใบ
2.ระยะลงหัว - เก็บเกี่ยว
ทางใบ :
- ให้น้ำ 100 ล.+ 15-5-45 (200 กรัม) + ธาตุรอง/ธาตุเสริม 100 ซีซี. + สารสกัดสมุนไพร 250ซีซี. ทุก 15-20 ฉีดพ่นพอเปียกใบ
- ฉีดพ่นสารสกัดสมุนไพร ทุก 2-3 วัน
ทางราก :
- ให้น้ำหมักชีวภาพสูตรระเบิดเถิดเทิง + 15-15-45 (1-2 กก.)/ไร่ 2 รอบ สลับกับ 21-7-14 (1-2 กก.)/ไร่ อีก 1 รอบ ห่างกันรอบละ 1 เดือน ด้วยการละลายน้ำใส่ถังสพายฉีดโคนต้น
- ให้น้ำพอหน้าดินชื้น ทุก 20-30 วัน
หมายเหตุ :
- เริ่มให้หลังจากเริ่มลงหัว หรือ 3-4 เดือนหลังปลูก
- สารอาหารสูตรนี้ (ทางใบ-ทางราก) จะทำให้ต้นเตี้ย อวบอ้วน และเกิดหัวหรือเหง้าดี
******************************
สงวนลิขสิทธิ์โดย © ++kasetloongkim.com++ All Right Reserved.
