บ่อแก๊สชีวภาพ พลังงานบ้านเรา

[kimzagass]

บ่อแก๊สชีวภาพ พลังงานบ้านเรา

ผลกระทบจากวิกฤตน้ำมันและพลังงานที่เริ่มขาดแคลน และต้องซื้อหาด้วยราคาแพงเป็นปัญหาต่อคนทั้งโลก

หลายประเทศกำลังมองหาพลังงานทางเลือกเพื่อทดแทนน้ำมัน พลังงานทางเลือกหลายประเภท
กำลังได้รับการพัฒนาหรือดำเนินโครง การให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น เช่น พลังงานแสงอาทิตย์
พลังงานลม พลังงานน้ำ ฯลฯ

แม้จะยังมีสัดส่วนค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับการใช้น้ำมัน แต่การแสวงหาหนทางใหม่ๆ ย่อม ดีกว่า
การหยุดรอเผชิญหน้ากับหายนะเรื่องพลัง งานหมดที่กำลังมาเยือน

การผลิตแก๊สชีวภาพ เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของ พลังงานทดแทน ที่บ้านบึงประเสริฐ ต.พลกรัง อ.
เมือง จ.นครราชสี มา ชาวบ้านเลือกใช้วัตถุดิบที่มีมากในชุมชนอย่างมูลวัวและมูลควายที่เลี้ยงไว้
มากมาผลิตเป็นแก๊สชีว ภาพใช้ในครัวเรือน

การริเริ่มใช้พลัง งานทดแทน อย่างแก๊สชีวภาพของหมู่บ้านบึงประเสริฐเริ่มขึ้นตั้งแต่ช่วงปี 2550
เพื่อเป็นพลังงานทางเลือกในการหุงต้มอาหารประหยัดค่าใช้จ่าย ได้รับการสนับสนุนทางวิชาการ
จากสำนักงานเกษตรอำเภอเมือง จ.นครราชสีมา มีการสร้างบ่อแก๊สชีวภาพและขยายผลไปยังครัว
เรือนที่เลี้ยงวัว ให้มีบ่อแก๊สชีวภาพใช้ จนปัจจุบันนี้หลายครัวเรือนสามารถลดค่าใช้จ่าย ใช้วัตถุดิบที่
มีอยู่อย่างคุ้มค่า ส่งผลให้ครัวเรือนมีเงินเหลือเก็บ พอกินพอใช้ และเริ่มเข้าสู่วิถีพอเพียง

จากวัว ควาย ที่เลี้ยงกันในหมู่บ้าน วัวไม่เพียงให้น้ำนมไว้ขาย แต่ยังมีประโยชน์จากมูลที่ขับถ่าย
ออกมาก เด็กๆ บ้านบึงประเสริฐผูกพันกับวัวที่ตนเลี้ยงไว้ บ้านไหนมีบ่อแก๊สชีวภาพ ต้องขยันน่าดู
ต้องหมั่นเติมมูลวัวควายลงไปในบ่อหมักแก๊สทุกวัน เด็กๆ มีส่วนช่วยงานนี้เช่นกัน แม้จะต้อง
เหนื่อย และมูลวัวอาจจะมีกลิ่นนิดหน่อย แต่สิ่งที่ได้ตอบแทนมา เด็กๆ บอกว่ากลับมีค่ามากมาย

"เหตุผลที่เราทำแก๊สจากขี้วัวเพราะประหยัดกว่าใช้แก๊สถัง เราใช้วัสดุที่เรามีอยู่ในท้องถิ่นมาทำ ทำ
ให้ไม่ต้องเสียเงินค่ะ" น้องฟ้า ด.ญ.พรนภา สุวรรณปักษ์ วัย 10 ขวบ เล่าข้อดีของแก๊สชีวภาพที่ใช้
อยู่ในหมู่บ้าน

แก๊สชีวภาพเกิดจากมูลสัตว์ ที่ถูกย่อยสลายโดยเชื้อจุลินทรีย์ในสภาพไม่มีอากาศ หมักบ่มจนกลาย
เป็นแก๊ส ซึ่งมีส่วนประกอบหลักคือแก๊สมีเทน และอีกหลายชนิด ซึ่งมีคุณสมบัติติดไฟได้ แก๊ส
ชีวภาพมีคุณสมบัติไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ติดไฟได้ แต่เมื่อแรกเปิดจะมีกลิ่นเหม็นที่เกิดจากแก๊ส
ไฮโดรเจนซัลไฟด์หรือแก๊สไข่เน่า แต่เมื่อเราจุดไฟกลิ่นตุๆ นั้นจะหายไป ส่วนไฟก็แรง เหมือนกับ
แก๊สปิโตรเลียม

รูปแบบของบ่อแก๊สชีวภาพส่วนใหญ่ของบ้านบึงประเสริฐมีลักษณะเป็นบ่อแบบโดม ที่ฝังอยู่ใต้ดิน
แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ บ่อเติม บ่อหมัก และบ่อล้น บ่อหมักจะมีขนาดใหญ่มีฝาเปิดได้ บ่อแบบนี้
เก็บกักแก๊สได้มาก แข็งแรงทนทานต่อแรงดันแก๊ส

เมื่อเกิดแก๊สขึ้นภายในบ่อหมัก แก๊สจะมีแรงผลักดันมูลสัตว์และน้ำที่อยู่ส่วนล่างของบ่อหมักให้
ทะลักขึ้นไปเก็บไว้ในบ่อล้น เมื่อเปิดแก๊สไปใช้ น้ำในบ่อล้นจะไหลย้อนกลับเข้าในบ่อหมักเพื่อ
ผลักดันแก๊สให้มีความดันเพียงพอที่จะนำไปใช้งานได้ ระบบจะเกิดอย่างต่อเนื่องเช่นนี้ตลอดเวลา
นอกจากจะได้แก๊สมาใช้ประโยชน์ มูลวัวควายที่ล้นออกมาจากบ่อล้นยังนำกลับมาใช้ประโยชน์ได้
อีกต่อหนึ่ง สามารถนำมาใช้เป็นปุ๋ยชั้นดี ปลอดเชื้อโรคไปใส่พืชผัก ปลูกพืชผลได้ด้วย

พื้นที่รอบบึงน้ำใหญ่ของหมู่บ้านบึงประเสริฐเป็นพื้นที่สาธารณะ คนในหมู่บ้านมาใช้ประโยชน์ ร่วม
กันได้ แปลงปลูกผักหลายชนิดทอดตัวเรียงเป็นแถว กากมูลสัตว์ที่ได้จากบ่อล้น ซึ่งเป็นปลายทาง
ของการหมักแก๊สชีวภาพ สามารถนำมาผสมกับแกลบทำเป็นปุ๋ยหมักที่มีประสิทธิภาพยอดเยี่ยม
ปลอดภัย ไม่มีกลิ่น เพราะผ่านการหมัก ทำลายการงอกของเมล็ดพืช ไข่แมลง และเชื้อโรคต่างๆ
แล้ว ปุ๋ยหมักคุณภาพดีจากบ่อแก๊สจึงช่วยให้ผักบุ้ง กวางตุ้ง ต้นหอม งอกงามและมีลำต้นอวบใหญ่
น่ารับประทาน

น้องนุช ด.ญ.เบญจมาศ ท่วมพุดซา วัย 12 ปี เล่าให้ฟังถึงประโยชน์ไม่สิ้นสุดของพลังงานทาง
เลือก และการพึ่งตนเองอย่างยั่งยืนของชาวบ้านว่า

"ปุ๋ยคอกที่ได้จากบ่อแก๊สชีวภาพ นำมาผสมกับแกลบเป็นปุ๋ยนำมาใส่ในแปลงผักได้ค่ะ ผักจึงต้น
ใหญ่ หัวใหญ่ ผักต้นสวยๆ สามารถแบ่งปันให้เพื่อนบ้านใกล้เคียงได้ ปลูกผักกินเอง ใส่ปุ๋ยที่ทำเอง
แบบนี้ทำให้ไม่ต้องเสียเงินซื้อปุ๋ย แถมยังได้ผักมีคุณภาพ ปลอดสารพิษด้วยค่ะ"

เพียงแค่ลองเปิดใจ แสวงหาแหล่งพลังงานรูปแบบใหม่ที่ประหยัด จากสิ่งรอบตัวอย่างมูลวัวควายก็
เพิ่มค่า พลังงานสีเขียวอย่างแก๊สชีวภาพจึงทำให้ชาวบ้านบึงประเสริฐมีความสุขอยู่บนวิถีแห่งการพึ่ง
พาตนเองอย่างพอเพียง

"การที่หมู่บ้านเรารู้จักใช้ขี้วัวมาเป็นพลัง งานทดแทนแบบนี้ถือว่าเป็นเรื่องดีค่ะ ทำให้เราประหยัด
เงิน ได้ใช้ทรัพยากรในหมู่บ้านให้คุ้มค่า มีประโยชน์ บ้านเราทำอะไรหลายๆ อย่างเอง ทำเองใช้เอง
ถือเป็นเศรษฐกิจพอเพียง ทุกคน ในหมู่บ้านของหนูมีความสุขมากขึ้นค่ะ" น้องนุชเป็นตัวแทนบอก
ความสุขของชาวบ้านบ้านบึงประเสริฐด้วยรอยยิ้ม

ติดตามชมพลังงานทางเลือกจากมูลสัตว์ การมองหาพลังงานรูปแบบใหม่ช่วยให้วิถีชาวบ้านมีความ
สุขขึ้นอย่างไร ในรายการทุ่งแสงตะวัน ตอน พลังงานบ้านเรา เวลา 06.25 น. ช่อง 3



ที่มา : ข่าวสด