ปุ๋ยเป็นสินค้าที่มีการ "ผูกขาด"

[kimzagass]

ปุ๋ยเป็นสินค้าที่มีการ "ผูกขาด"

วีระ มานะคงตรีชีพ :

สัปดาห์นี้ขออนุญาตเขียนเรื่องเบาๆ ที่ดูเหมือนจะเป็นเรื่องไกลตัวไกลบ้านอยู่สักนิด แต่เมื่ออ่านจนถึงตอนจบ หลายท่านอาจจะเริ่มรู้สึกถึงอาการ "หนักๆ" ที่ดูเหมือนจะอยู่ไม่ไกลตัวเท่าใดนักเรื่องที่ว่าก็คือ "เรื่องของปุ๋ย" ที่รับประกันได้ว่าไม่เกี่ยวข้องกับปุ๋ยนางงามอย่างแน่นอน ส่วนว่าจะเป็นเรื่องสวยๆ งามๆ หรือไม่ ในตอนท้ายท่านผู้อ่านคงจะได้เห็นภาพบ้าง แม้อาจจะไม่ชัดเสียทีเดียวก็ตามเรื่องของปุ๋ย :

ความจริงแสนเหลือเชื่อ ที่คนส่วนใหญ่ไม่ทราบ

เรื่องแรก :
ปุ๋ยเป็นสินค้าที่มีการ "ผูกขาด" ในตลาดโลกทำนองเดียวกันกับ "น้ำมัน" มาตั้งแต่ปี 1972 หากเราถือว่าโอเปกคือ "คาร์เทล" น้ำมัน The Phosphate Chemicals Export Association ก็คือ "กลไก" ที่หลายคนเชื่อกันว่าทำหน้าที่ขับเคลื่อนคาร์เทลปุ๋ยโลกนั่นเอง

เรื่องที่สอง :
คาร์เทลปุ๋ยเป็นคาร์เทลที่สามารถเชื่อมความสัมพันธ์และความร่วมมือระหว่างสองชาติอริได้เป็นอย่างดีตั้งแต่ยุคสงครามเย็น ไม่ต้องบอกท่านผู้อ่านก็คงทราบแล้วนะครับว่าพี่เบิ้มที่อยู่เบื้องหลังคาร์เทลปุ๋ยก็คือสหรัฐอเมริกากับรัสเซีย โดยคาร์เทลดังกล่าวควบคุมการค้าปุ๋ยสองตัวใหญ่ (ฟอสฟอรัสและโปแตสเซียม) ไว้ถึงกว่า 70% ของตลาดโลก

เรื่องที่สาม :
ปัจจัยหลักที่ทำให้คาร์เทลปุ๋ยดำรงอยู่ได้อย่างมั่นคงตลอดสามทศวรรษที่ผ่านมา ทั้งที่โอเปกประสบปัญหาสั่นคลอนมาตลอด ก็คือกฎหมายฉบับสำคัญของสหรัฐอเมริกา ที่ชื่อว่า "Webb-Pomerene Act of 1918" ที่ถือว่าการแลกเปลี่ยนข้อมูล (ซึ่งรวมทั้งข้อมูลเกี่ยวกับต้นทุนและการตั้งราคา) ระหว่างผู้ผลิตและผู้ค้าเพื่อวัตถุประสงค์ในการส่งเสริมการส่งออกปุ๋ยของสหรัฐอเมริกานั้น ไม่เข้าข่ายการผูกขาดตัดตอน

เรื่องที่สี่ :
ราคาปุ๋ยโดยเฉพาะสองตัวหลักคือ "ฟอสฟอรัส" (P) กับ "โปแตสเซียม" (K) สามารถกระโดดขึ้นลงเหมือนกับกดปุ่มสั่งได้ โดยในช่วงระหว่างปี 2007-2008 ราคาปุ๋ยสองตัวเพิ่มขึ้นถึงสามสี่เท่าตัว (โปรดดูกราฟข้างล่าง)

อะไรคือ "ปุ๋ย" :
"ปุ๋ย" นั้นสำคัญไฉนก่อนจะไปไกลถึงใครผูกขาด ผูกขาดได้อย่างไร แล้วทำไมราคาถึงกระโดดขึ้นกระโดดลง ผมขออนุญาตกลับมาเริ่มต้นที่ "เบสิก" ของปุ๋ยเสียก่อน เพื่อให้ท่านผู้อ่านทุกท่านมีระนาบของความเข้าใจที่ตรงกัน

"ปุ๋ย" ที่ผมพูดถึงในบทความนี้เป็น "ปุ๋ยเคมี" หรือ "ปุ๋ยสังเคราะห์" (Inorganic or Synthetic Fertilizers) ที่เกิดจากการนำวัตถุดิบทางธรรมชาติบางอย่างมาผ่านกระบวนการทางเคมีเพื่อสังเคราะห์ให้ได้ "ปุ๋ย" สามตัวหลักในปริมาณ "มาก" และ "รวดเร็ว" แทนที่จะใช้วัตถุดิบทางธรรมชาติทั้งหมดแล้วค่อยๆ ปล่อยให้ผ่านกระบวนการทางธรรมชาติอย่างค่อยเป็นค่อยไป (Organic or Natural Fertilizers) ที่ใช้กันมาตั้งแต่สมัยบุพกาล ไม่ว่าจะเป็นการใช้มูลสัตว์ เปลือกหอย พืชตระกูลถั่ว เศษขี้เถ้าจากการเผาพืชและวัชพืช ฯลฯ

หรือถ้าจะพูดแบบทุนนิยมก็คือ ปุ๋ยสังเคราะห์เป็นสินค้าที่ผ่านกระบวนการผลิตแบบ Mass Production เพื่อลดต้นทุน และเพื่อให้ได้ปริมาณมากเพียงพอกับความต้องการของตลาดนั่นเอง

โดยกระบวนการผลิตปุ๋ยสังเคราะห์แบบทุนนิยมได้เริ่มขึ้นตั้งแต่ต้นศตวรรษที่สิบเจ็ด และได้ผ่านการพัฒนามาหลายครั้งหลายหน จนกระทั่งต้นศตวรรษที่ยี่สิบจึงได้กลายเป็นอุตสาหกรรมการผลิตที่ค่อนข้างสมบูรณ์ครอบคลุมปุ๋ยหลักสำคัญ 3 ตัวคือ ไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P) และ โปแตสเซียม (K) ปุ๋ยทั้งสามมีลักษณะพิเศษที่สำคัญสองประการ กล่าวคือ

ประการแรก วัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยทั้งสามชนิดล้วนแต่เป็นธาตุที่มีอยู่ในธรรมชาติทั้งสิ้น โดยฟอสฟอรัสนั้นก็คือ Chemical Compounds ที่พบอยู่ใน Phosphate Rocks นั่นเอง ส่วนโปแตสเซียมนั้นก็คือ เกลือโปแตสที่อยู่ใต้ดินเป็นจำนวนมากมายมหาศาลนั่นเอง ไนโตรเจนคงไม่ต้องพูดถึงเพราะเป็นก๊าซหนึ่งในสามที่พบมากในโลกใบนี้ (ออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์คืออีกสองก๊าซ) และกระบวนการดึงไนไตรเจนจากอากาศมาเพื่อทำเป็นปุ๋ยก็เป็นเรื่องที่ง่ายดายมาก (แต่ส่วนใหญ่จะอยู่ในรูปของปุ๋ยยูเรีย)

ประการที่สอง ธาตุพื้นฐานทางธรรมชาติที่นำมาใช้ผลิตปุ๋ยทั้งสาม ล้วนแต่มีอยู่อย่างมากมายมหาศาลในธรรมชาติ ฉะนั้นหากมนุษย์ต้องการจะนำมาใช้ผลิตเป็นปุ๋ยในปริมาณมากอย่างรีบร้อน (ซึ่งก็อาจจะไม่จำเป็นเสมอไป) ก็ย่อมสามารถทำได้ในต้นทุนที่ต่ำ ไม่มีเหตุอันสมควรแต่อย่างใดที่ราคาปุ๋ยสังเคราะห์จึงควรที่จะเพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล ตรงกันข้ามหากปล่อยให้กฎธรรมชาติ และกลไกตลาดทำงานอย่างอิสระตามที่ควรเป็น ราคาปุ๋ยอาจจะต่ำกว่านี้อีกหลายสิบเท่าก็ได้ และนี่อาจจะเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้เกิด "คาร์เทล" ขึ้น (กระมัง?) "คาร์เทลปุ๋ย" จะดำรงอยู่ตลอดกาลหรือไม่?

คาร์เทลน้ำมันกำลังอ่อนแรงลงทุกวัน และในที่สุดก็ย่อมหาย ไปจากโลกนี้ เพราะการผูกขาดตัดตอนเป็นสิ่งที่ "ผิดธรรมชาติ" ฉัน ใด "คาร์เทลปุ๋ย" ก็ย่อมต้องเสื่อมสลายและล้มตายไปในที่สุดเช่นกัน

นี่คือความเชื่อของผมมาโดยตลอด และเมื่อไม่นานมานี้ก็มีข่าวดีเกิดขึ้น
เมื่อเดือนกันยายน 2008 Minn-Chem Inc . ซึ่งเป็นผู้ผลิตปุ๋ยรายย่อยของกลุ่มสหกรณ์ชาวนาสหรัฐ ในมลรัฐมินนิโซตา ได้ยื่นฟ้องต่อศาลกล่าวหาบริษัทโมเสกกับพวกในข้อหาร่วมกันผูกขาดตัดตอนการค้าปุ๋ยโลก

"โมเสก" คือใคร? ผู้คนที่อยู่นอกวงการแทบจะไม่มีใครรู้จัก แต่ในวงการปุ๋ยทุกคนรู้ดีว่า "โมเสก" แห่งสหรัฐอเมริกา กับ "โปแตสคอร์ป" แห่งสหรัฐอเมริกา และ "Agrium" แห่งแคนาดา (ซึ่งอาจจะเป็นสหรัฐอเมริกาก็ได้) เป็นผู้ถือหุ้นใหญ่ของบริษัทค้าปุ๋ยยักษ์ใหญ่ของโลกสองแห่ง คือ Canpotex กับ PhosChem ซึ่งร่วมมือกับ Belarusian Potash Co. ผูกขาดการค้าปุ๋ยสองชนิดมากกว่า 70%


http://www.ryt9.com/s/tpd/975141

[eawbo]

อ่านเรื่องปุ๋ยแล้วเปิดดูตามลิงค์ที่ลุงคิมให้มาแล้วก็แปลกใจ

ทำไมลิงค์นี้มีลูกชายผมติดมาด้วย ชุดกีฬาสีชมภู แข่งกีฬางานประสานมิตรเกมส์

[kimzagass]

[eawbo]

ใช่ครับ.....กลุ่ม Facebook

ด้านล่างสุดมีรูปเดียว

เรื่อง Copy ผมทำไม่เป็น เวลาเล่นคอมฯ ผมทำเป็นแค่บางอย่าง


เอี๋ยวครับ

[kimzagass]

[mongkol]

ผมอ่านชื่อบริษัทที่เขาเอามาลงแล้วขำดี
มันคล้ายกับข้อมูลได้มาจากคนอื่นแล้วปรุงแต่งเอา
แบบลีลานักเขียน

บริษัทที่ผมว่าถึง คือ "โมเสก" ความจริง
เขาชื่อ "โมสาอิก" ที่คนไทยรู้จักเครือใหญ่เขา คือ "คาร์กิล"
มีขายทั่วไปในประเทศไทย

บางครั้ง ข้อมูลมันปรุงแต่งตามอารมรณ์หรือความเห็น
เราชอบใช้ความเห็น ไม่ชอบใช้ความรู้

โลกนี้ ตอนนี้ มันโลกทุนนิยม
ใครมีทุนเขาก็ยอมรับกัน

แต่หากจะหลุดพ้นกันบ้าง แบบว่า
ตอนทำงาน นายจ้างมันทุนนิยม
เรากลับมาบ้านก็หัดวางตัวทำตัว
แบบพอเพียง อยู่บ้านนุ่งโสร่งตัวเดียว
ไม่ต้องกางเกงตัวละ 1,500
กินแบบง่ายๆ ใช้ชีวิตแบบไม่ก่อหนี้ เท่านี้คุณก็หลุดกระแสทุนได้

แต่ไปแห่ตามเขา เข้าร้านกาแฟกินแก้วละ 250
อ่าน I-Pad ใส่นาฬิกา Tachauy
ผ่อนกันทุกเดือนกับเฟอรนิเจอร์ในตัวเอง

เริ่มกันใหม่ดีไหม
อย่างแรก ก่อนซื้อเสื้อตัวใหม่ คิดก่อน ตัวไหนใส่มา
ไม่เกิน 10 ครั้ง ถ้าหาเจออย่าเพิ่งรีบ

เอ้านอกเรื่องเสียไกล
ข้อมูลนี้ดีครับ แต่ผมว่ามันสะท้อนแต่โลกทุนนิยม
คนไม่ได้ เลยโวยวาย